Wraz z rosnącą popularnością rozwiązań ekologicznych, w tym instalacji fotowoltaicznych jako źródła odnawialnej energii, pojawia się również wiele pytań dotyczących eksploatacji i utrzymania tych systemów w dobrej kondycji. Jednym z istotnych zagadnień jest konieczność czyszczenia paneli fotowoltaicznych, która może mieć znaczący wpływ na wydajność i długotrwałość funkcjonowania całego układu. Czy warto utrzymywać panele w czystości? Postaramy się wyjaśnić.
Czyste panele to lepsza wydajność i bezpieczeństwo pracy instalacji
Wydajność instalacji fotowoltaicznej jest bezpośrednio związana z ilością odbieranego promieniowania słonecznego. Brud, kurz, liście, a nawet ptasie odchody mogą zredukować ilość światła docierającego do ogniw, co może przekładać się na obniżenie efektywności energetycznej. Zanieczyszczenia mogą także powodować tzw. „hot-spots” – miejsca o zwiększonej temperaturze, które w skrajnych przypadkach mogą prowadzić do uszkodzenia ogniw i skrócenia ich żywotności. Ponadto, regularna kontrola stanu paneli pozwala na szybkie wykrycie ewentualnych uszkodzeń mechanicznych lub defektów powierzchni, co jest istotne dla bezpieczeństwa całego systemu fotowoltaicznego.
Czy trzeba myć i czyścić panele fotowoltaiczne?
W odpowiedzi na pytanie o konieczność mycia paneli fotowoltaicznych, w niektórych przypadkach odpowiedź jest twierdząca – utrzymanie czystości jest rekomendowane zarówno przez producentów paneli, jak i specjalistów z branży OZE. W praktyce, panele mogą samoistnie czyścić się podczas deszczu, jednak nie zawsze jest to wystarczające szczególnie w obszarach, gdzie występuje dużo pyłów, smogu lub w rejonach o niskim opadzie deszczu. Zanieczyszczenia mogą się akumulować i tworzyć trudną do usunięcia warstwę, która wymaga interwencji. Nieczystości te są najczęściej przyczyną obniżki sprawności paneli o kilka do nawet kilkunastu procent.
Kiedy i jak myć panele fotowoltaiczne?
Częstotliwość mycia paneli zależy od wielu czynników, w tym lokalizacji, poziomu zanieczyszczenia powietrza, kąta nachylenia paneli oraz obecności drzew w pobliżu. Z reguły, czyszczenie raz do dwóch razy w roku bywa wystarczające, ale w szczególnych sytuacjach może być potrzebne częstsze interweniowanie.
Czystość paneli najlepiej jest sprawdzać regularnie, a szczególną uwagę zwracać wiosną, po zimie, gdy mogą występować nagromadzenia brudu oraz po okresach długiej suszy. Przy myciu należy używać miękkiej gąbki lub specjalnej szczotki do paneli, a także czystej, osmotycznej wody, która nie pozostawia smug. Należy unikać używania środków chemicznych, które mogą uszkodzić powierzchnię paneli lub ich antyrefleksyjne powłoki. Mycie najlepiej jest przeprowadzać w chłodniejszej części dnia, aby uniknąć szybkiego parowania wody i powstania smug. Najlepiej jednak zlecić mycie paneli wyspecjalizowanej w tym zakresie firmie, wtedy zminimalizujemy wszelkie ryzyka związane z nieprawidłowym wykonaniem tej czynności.
Czy samodzielne mycie fotowoltaiki ma sens?
Decyzja o samodzielnym myciu paneli fotowoltaicznych może być kusząca. Wydaje się prostym i mniej kosztownym rozwiązaniem, jednak niesie ze sobą pewne wyzwania i ryzyka. Samodzielne działanie ma sens, jeśli dysponuje się odpowiednią wiedzą, umiejętnościami i narzędziami. Ważne jest, aby przed przystąpieniem do mycia dokładnie zapoznać się z instrukcją producenta i zaleceniami dotyczącymi konkretnego typu paneli.
Przede wszystkim, konieczne jest zabezpieczenie paneli i inwertera poprzez wyłączenie instalacji, aby uniknąć ryzyka porażenia prądem. Przygotowanie odpowiednich narzędzi, takich jak miękkie szczotki, teleskopowe drążki czy czysta woda (najlepiej demineralizowana), jest kluczowe, by nie doprowadzić do zarysowania modułów. Trzeba także pamiętać o zabezpieczeniu się przed upadkiem z wysokości – stosowanie uprzęży bezpieczeństwa lub pracy z ziemi, o ile jest to możliwe.
Samodzielne mycie jest zalecane tylko w sytuacjach, kiedy panele są łatwo dostępne i bezpieczeństwo działania jest gwarantowane. W każdym innym przypadku lepiej jest powierzyć tę czynność profesjonalistom dysponującym odpowiednim sprzętem i wiedzą, aby zapewnić skuteczność czyszczenia i uniknąć ewentualnych uszkodzeń systemu.
Na co zwracać uwagę przy tego typu pracach i czego unikać?
Podczas mycia paneli fotowoltaicznych istnieje szereg zasad, których należy przestrzegać aby zapewnić skuteczne i bezpieczne czyszczenie:
- Wyłączanie instalacji: Przed podjęciem jakichkolwiek prac, koniecznie należy wyłączyć system, aby uniknąć ryzyka porażenia prądem.
- Stosowanie odpowiednich narzędzi: Używaj miękkich szczoteczek, ściągaczy do wody i gąbek, które nie zarysują powierzchni paneli. Unikać ostrych przedmiotów lub środków ściernych.
- Ostrożność przy wyborze detergentów: Lepiej unikać środków chemicznych; jeśli już trzeba ich użyć, upewnić się, że są one przeznaczone do paneli fotowoltaicznych.
- Czyszczenie w odpowiednim czasie: Unikaj mycia paneli w pełnym słońcu — najlepszy jest wczesny ranek lub późne popołudnie.
- Ostrożność na wysokościach: Przy myciu dachowych instalacji zwrócić uwagę na właściwe zabezpieczenie przeciw upadkom.
Należy unikać:
- Mycia paneli pod ciśnieniem, gdyż strumień wody może uszkodzić system lub jego elementy.
- Używania wody o ekstremalnych temperaturach, co może prowadzić do pęknięć szkła ogniw.
- Stosowania siły przy czyszczeniu, co może skutkować mikrouszkodzeniami.
- Wejścia na panele, które nie są przeznaczone do przenoszenia ciężaru człowieka.
Bezpieczeństwo najważniejsze!
Podczas prac związanych z czyszczeniem paneli fotowoltaicznych, bezpieczeństwo musi być zawsze na pierwszym miejscu. Dlatego kluczowe jest przygotowanie się do pracy, zwłaszcza gdy prace będą przeprowadzane na wysokościach. Wszelkie czynności powinny być wykonywane z poszanowaniem podstawowych zasad BHP:
- Zapewnienie odpowiedniego sprzętu ochrony osobistej: Należy używać rękawic, okularów ochronnych i uprzęży bezpieczeństwa podczas pracy na dachu.
- Pracuj z asekuracją: Gdy prace wykonuje się na wysokości, zawsze warto mieć asekurowanie bądź pracować pod obserwacją innej osoby.
- Szkolenia i przygotowanie: Jeśli nie czujesz się pewnie, aby samodzielnie przeprowadzić czyszczenie, zleć to zadanie certyfikowanym specjalistom.
Przestrzeganie tych zasad i wykonywanie pracy w sposób metodyczny pozwoli na uniknięcie wypadków, a tym samym na zachowanie większej wydajności i dłuższej żywotności instalacji fotowoltaicznej.